1. ΚΡΕΑΣ	6. ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ	11. ΞΥΔΙ
2. ΓΑΛΑ	7. ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ	12. ΆΝΘΗ
3. ΑΥΓΑ	8. ΕΛΑΙΟΥΧΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ	13. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ
4. ΜΕΛΙ	9. ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΑ
5. ΑΝΑΠΗΝΙΣΗ ΚΟΥΚΟΥΛΙΩΝ	10. ΟΙΝΟΣ	14. ΣΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Δαπάνες: Κτήρια, Γήπεδα, Εγκαταστάσεις & Περιβάλλοντα Χώρο, Εξοπλισμού, Μεταφορικών Μέσων & Οργάνων, Παροχής υπηρεσιών, Λογισμικού

• 75% Στα μικρά νησιά Αιγαίου
• 65% Στις Περιφέρειες Ιονίου, Κρήτης, Θεσσαλίας, Δυτικής Μακεδονίας και στους Δήμους Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας και στο Δήμο Οιχαλίας
• 50% Στις Περιφέρειες Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας, Στερεάς Ελλάδας, Ηπείρου, Κεντρικής Μακεδονίας, Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης
• 40% Στην Περιφέρεια Αττικής,

10% Επιπλέον Ενίσχυση, αν >20% του Προϋπολογισμού αφορά σε δαπάνες εξοικονόμησης ενέργειας, ύδατος, μείωσης εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου και μείωση αποβλήτων

1. Στο πλαίσιο της Παρέμβασης ενισχύονται :ι

• ιδρύσεις νέων μονάδων παραγωγής και αποθηκευτικών χώρων,
• εκσυγχρονισμοί, μετεγκαταστάσεις υφιστάμενων μονάδων και αποθηκευτικών χώρων
•  συγχωνεύσεις μονάδων παραγωγής και αποθηκευτικών χώρων,
• μονάδες διαχείρισης υποπροϊόντων (όταν η πρώτη ύλη/υποπροϊόν και τελικό προϊόν είναι γεωργικά προϊόντα

Υποβολή μέσω https://app.opske.gr

Η Αξιολόγηση γίνεται με βαθμολογούμενα κριτήρια, για ΔΩΡΕΑΝ καταρχήν αξιολόγηση επικοινωνήστε στο τηλ κέντρο 2231043486, info@epihirin.gr,  www. epihirin.gr

• ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΦΟΡΕΙΣ – ΝΟΜΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ
  • Ο.Ε., Ε.Ε., Ε.Π.Ε, Α.Ε. Ι.Κ.Ε., ατομικές επιχειρήσεις,
  • αγροτικοί συνεταιρισμοί (ΑΣ), αγροτικές εταιρικές συμπράξεις, ΑΕ με πλειοψηφία μετοχών ΑΣ, ομάδες παραγωγών, οργανώσεις παραγωγών, ενώσεις συγχωνεύσεις αυτών.
• Έχουν συσταθεί ή έχουν πραγματοποιήσει έναρξη επιτηδεύματος ως την ημερομηνία οριστικοποίησης στο ΟΠΣΚΕ, της υποβολής αίτησης στήριξης,
• αιτούνται μεμονωμένες δαπάνες για την επεξεργασία αποβλήτων (υγρών, στερεών και αερίων) για την κάλυψη των αναγκών της μονάδας.
• ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΚΛΑΔΟΥΣ και σε υφιστάμενες μονάδες μεταποίησης γεωργικών προϊόντων ενισχύονται ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΑ  μονάδες    επεξεργασίας  αποβλήτων (υγρών,   στερεών   και   αερίων)    με   την   προϋπόθεση   ότι   το   παραγόμενο   προϊόν επαναχρησιμοποιείται αποκλειστικά στην εν λόγω μονάδα και δεν Αποτελεί προϊόν εμπορίας αυτής .

Οι αιτήσεις στήριξης βαθμολογούνται με βάση τα κριτήρια επιλογής που παρουσιάζονται στο Παράρτημα IV, και στο οποίο αναφέρονται, η μοριοδότηση ανά κριτήριο, οι συντελεστές βαρύτητας και η ελάχιστη βαθμολογία ανά κατηγορία επενδύσεων.

1. Επεξεργασία βιολογικών πρώτων υλών, πρώτων υλών παραγόμενων με μεθόδους φιλικές προς το περιβάλλον.	6. Αύξηση θέσεων απασχόλησης
2. Παραγωγή προϊόντων ποιότητας (όπως ΠΟΠ, ΠΓΕ, βιολογικά)	7. Μέγεθος Επιχείρηση
3. Προστασία του περιβάλλοντος, συμβολή στον μετριασμό και στην προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (όπως εξοικονόμηση ενέργειας και χρήση ΑΠΕ)	8. Ωριμότητα επενδυτικού σχεδίου
4. Χρήση καινοτομίας και νέων τεχνολογιών	9. Εξωστρέφεια επιχείρησης.
5. Εξοικονόμηση ύδατος	Συμπληρωματικά κριτήρια                                                    Περιοχή παρέμβασης                                                          Μείωση του αποτυπώματος άνθρακα

1. ΚΡΕΑΣ

Ενδεικτικά ενισχύονται: τα σφαγεία (αιγοπροβάτων, βοοειδών, πουλερικών, χοιρινών), οι μονάδες τεμαχισμού και τυποποίησης κρέατος, οι μονάδες παρασκευής κρεατοσκευασμάτων, οι μονάδες παραγωγής προϊόντων με βάση το κρέας, οι μονάδες διαχείρισης ζωικών υποπροϊόντων.

2. ΓΑΛΑ

Ενδεικτικά ενισχύονται: τα τυροκομεία, οι μονάδες επεξεργασίας γάλακτος, οι μονάδες παρασκευής γιαούρτης και λοιπών ζυμούμενων προϊόντων γάλακτος (κεφίρ), οι μονάδες αξιοποίησης παραπροϊόντων γάλακτος (τυρόγαλα).

3. ΑΥΓΑ

Ενδεικτικά ενισχύονται: οι μονάδες τυποποίησης και συσκευασίας αυγών, οι μονάδες επεξεργασίας αυγών για παραγωγή προϊόντων με βάση το αυγό (αυγό σε σκόνη, ασπράδι αυγού).

4. ΜΕΛΙ

Ενδεικτικά ενισχύονται: οι μονάδες επεξεργασίας, τυποποίησης και συσκευασίας μελιού.

5. ΑΝΑΠΗΝΙΣΗ ΚΟΥΚΟΥΛΙΩΝ

Ενισχύονται οι μονάδες αναπήνισης νωπών κουκουλιών.

6. ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ

Ενδεικτικά ενισχύονται: οι μονάδες παραγωγής πλήρων τυποποιημένων μιγμάτων ζωοτροφών, παρασκευαστήρια ζωοτροφών. ΔΕΝ ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ οι μονάδες παραγωγής ιχθυοτροφών.

7. ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ

Ενδεικτικά ενισχύονται: τα ξηραντήρια δημητριακών, οι μονάδες αποφλοίωσης, επεξεργασίας, τυποποίησης ρυζιού, οι κυλινδρόμυλοι.

8. ΕΛΑΙΟΥΧΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

Ενδεικτικά ενισχύονται: τα ελαιοτριβεία, τα τυποποιητήρια – συσκευαστήρια ελαιολάδου. ΔΕΝ ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ τα πυρηνελαιουργεία.

9. ΟΠΩΡΟΚΗΠΕΥΤΙΚΑ

Ενδεικτικά ενισχύονται: οι μονάδες διαλογής, τυποποίησης, συσκευασίας, συντήρησης, ψύξης νωπών οπωροκηπευτικών, πατάτας, μανιταριών, οσπρίων, οι μονάδες μεταποίησης βιομηχανικής τομάτας, οι μονάδες μεταποίησης λαχανικών (ψητών λαχανικών, λιαστής τομάτας), τα κονσερβοποιεία φρούτων και λαχανικών, οι μονάδες χυμοποίησης οπωρών και εσπεριδοειδών, οι μονάδες αποξήρανσης φρούτων, οι μονάδες παραγωγής μαρμελάδων και γλυκών κουταλιού, οι μονάδες επεξεργασίας ξηρών καρπών, σύκων, σταφίδων, βρώσιμων ελαιών, οσπρίων, πατάτας, μανιταριών.

10. ΟΙΝΟΣ

Ενισχύονται τα οινοποιεία. ΔΕΝ ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ τα εμφιαλωτήρια οίνου ως μεμονωμένη δράση. Ο εξοπλισμός εμφιάλωσης ενισχύεται ΜΟΝΟ στο πλαίσιο ίδρυσης νέων ή εκσυγχρονισμού υφιστάμενων οινοποιείων.

11. ΞΥΔΙ

Ενισχύονται οι μονάδες παραγωγής ξυδιού.

12. ΆΝΘΗ

Ενδεικτικά ενισχύονται: οι μονάδες μεταποίησης, τυποποίησης και συσκευασίας δρεπτών και αποξηραμένων ανθέων και γλαστρικών. ΔΕΝ ΕΝΙΣΧΥΕΤΑΙ η παραγωγή γλαστρικών και δρεπτών ανθέων.

13. ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ

Ενισχύονται οι μονάδες ξήρανσης, επεξεργασίας, τυποποίησης, συσκευασίας και συντήρησης φαρμακευτικών, αρωματικών φυτών και κρόκου Κοζάνης. ΔΕΝ ΕΝΙΣΧΥΟΝΤΑΙ οι μονάδες κάνναβης.

14. ΣΠΟΡΟΙ ΚΑΙ ΠΟΛΛΑΠΛΑΣΙΑΣΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

Ενδεικτικά ενισχύονται: οι μονάδες επεξεργασίας, τυποποίησης, συσκευασίας σπόρων και πολλαπλασιαστικού υλικού. ΔΕΝ ΕΝΙΣΧΥΕΤΑΙ η παραγωγή σπόρων και σποροφύτων.  

Α/Α	ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΔΑΠΑΝΗΣ (ΟΠΣΚΕ)	ΔΑΠΑΝΗ (ΟΠΣΚΕ)
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΧΩΡΟΣ	03. – Δαπάνες για Κτήρια, Γήπεδα, Εγκαταστάσεις & Περιβάλλοντα Χώρο	03.01. – Αγορά μη οικοδομημένης η/και οικοδομημένης γης
		03.11. – Παρεμβάσεις για τη βελτίωση, αναβάθμιση και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου
ΚΤΙΡΙΑ	03. – Δαπάνες για Κτήρια, Γήπεδα, Εγκαταστάσεις & Περιβάλλοντα Χώρο	03.08. – Κατασκευές, διαμορφώσεις, επεκτάσεις κτιριακών εγκαταστάσεων
		03.105. – Κτηριακές παρεμβάσεις για μείωση κατανάλωσης ενέργειας, ύδατος, εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, επεξεργασία  αποβλήτων
		03.106. – Ειδικές εγκαταστάσεις
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ	02. – Δαπάνες Εξοπλισμού, Μεταφορικών Μέσων & Οργάνων	02.06 – Λοιπός εξοπλισμός
		02.10. – Μεταφορικά Μέσα για χρήση εκτός της επιχείρησης
		02.11. – Μεταφορικά Μέσα για χρήση εντός της επιχείρησης
		02.16. – Συστήματα ασφαλείας εγκαταστάσεων, συστήματα πυρόσβεσης
		02.19. – Ψηφιακός εξοπλισμός γραφείου
		02.125. – Μηχανολογικός εξοπλισμός μεταποίησης, συσκευασίας και ψύξης
		02.126. – Εξοπλισμός εργαστηρίων
		02.127. – Εξοπλισμός παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές
		02.128. – Εξοπλισμός για μείωση κατανάλωσης ενέργειας, ύδατος, εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, επεξεργασίας αποβλήτων
ΑΥΛΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ	04 – Δαπάνες για παροχή υπηρεσιών	04.03 – Δαπάνες για συμβουλευτικές και ισοδύναμες υποστηρικτικές υπηρεσίες χρησιμοποιούμενες αποκλειστικά για την πράξη
		04.04 – Δαπάνες για συμβουλευτικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες στον τομέα της καινοτομίας
		04.07 – Δαπάνες τεχνογνωσίας
		04.10 – Μελέτες / έρευνες αγοράς
		04.11 – Συμβουλευτική υποστήριξη για την παρακολούθηση της υλοποίησης του επενδυτικού σχεδίου
		04.20 – Δαπάνες παροχής υπηρεσιών μελετών ανάπτυξης προϊόντων ή και διεργασιών
		04.23 – Πιστοποίηση συστημάτων διασφάλισης ποιότητας και περιβαλλοντικής διαχείρισης
		04.29 – Τεχνικές μελέτες απαραιτήτως συνδεόμενες με δαπάνες του επενδυτικού σχεδίου
		04.126 – Γενικές δαπάνες συνδεόμενες με τις εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό της μονάδας
ΛΟΓΙΣΜΙΚΟ	06 – Δαπάνες λογισμικού	06.07 – Λογισμικό και δικαιώματα χρήσης (licenses) προγραμμάτων λογισμικού
		06.09 – Προμήθεια εφαρμογών για τη βελτιστοποίηση της παραγωγής, της παροχής υπηρεσιών και των διαδικασιών διοίκησης
		06.10 -Προμήθεια εφαρμογών γραφείου και ψηφιακής ασφάλειας και αποθήκευσης

      Επιλέξιμες δαπάνες Στο πλαίσιο της Παρέμβασης είναι επιλέξιμες προς στήριξη οι παρακάτω δαπάνες, σε αντιστοίχιση με κωδικούς δαπανών ΟΠΣΚΕ:

1. Αγορά οικοπέδου χωρίς κτίσμα (03.01). Το ύψος της δαπάνης αυτής δεν υπερβαίνει το 10% των συνολικών επιλέξιμων δαπανών της επένδυσης.
2. Κατασκευή ή βελτίωση κτηριακών υποδομών (03.08). Είναι επιλέξιμοι και οι οικίσκοι φύλαξης εμβαδού μέχρι 15 τ.μ.
3. Διαμόρφωση του περιβάλλοντος    χώρου  (03.11)  προκειμένου  να  εξυπηρετούνται οι ανάγκες της μονάδας εντός των ορίων του οικοπέδου υλοποίησης της επένδυσης.
4. Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού (02.125), εφόσον τεκμηριώνεται η αναγκαιότητά του για τη λειτουργία της μονάδας, συμπεριλαμβανομένου και του εξοπλισμού εργαστηρίων (02.126). Οι δαπάνες που αφορούν σε ιδιοκατασκευή μηχανολογικού εξοπλισμού δεν θεωρούνται επιλέξιμες, εφόσον ο συγκεκριμένος εξοπλισμός δεν διαθέτει ανεξίτηλο σειριακό αριθμό (serial number- SN) εντός ειδικού μόνιμου μεταλλικού πλαισίου.
5. Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές για τις ανάγκες της επιχείρησης (02.127), εξοικονόμησης ύδατος και ενέργειας, μείωσης εκπομπών αερίου θερμοκηπίου (02.128) . Ο εν λόγω εξοπλισμός δεν ενισχύεται ως μεμονωμένη δράση αλλά ως τμήμα της συνολικής παραγωγικής επένδυσης.
6. Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού επεξεργασίας αποβλήτων (υγρών, στερών και αερίων) (02.128, 03.105) μονάδων μεταποίησης γεωργικών προϊόντων εφόσον η αίτηση στήριξης εμπίπτει στους ακόλουθους κλάδους: Κρέας, Γάλα, Αυγά, Μέλι, Αναπήνιση κουκουλιών, Ζωοτροφές, Δημητριακά, Ελαιούχα Προϊόντα, Οπωροκηπευτικά, Οίνος, Ξύδι, Άνθη, Φαρμακευτικά & Αρωματικά Φυτά, Σπόροι & Πολλαπλασιαστικό Υλικό, όπως περιγράφονται στο Παράρτημα I της ΣΛΕΕ. Ο εξοπλισμός αυτός ενισχύεται και ως μεμονωμένη δράση.
7. Δαπάνες σύνδεσης με δίκτυα ηλεκτροδότησης, υδροδότησης, τηλεφωνίας, γεωθερμίας (03.106) που πραγματοποιούνται εντός των ορίων του οικοπέδου υλοποίησης της επένδυσης.
8. Αγορά καινούργιων οχημάτων και συγκεκριμένα:
9. οχημάτων μεταφοράς προϊόντων ειδικού τύπου τα οποία (02.10), σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία, θεωρούνται απαραίτητα για τη λειτουργία της επένδυσης προκειμένου να διασφαλίζεται η ποιότητα και η υγιεινή του προϊόντος (αφορά στην πρώτη ύλη ως γεωργικό προϊόν και στο παραγόμενο τελικό προϊόν/υποπροϊόν ως γεωργικό προϊόν). Ενδεικτικά αναφέρονται: ισοθερμικά βυτία αναγκαία για τη μεταφορά του γάλακτος προς τον χώρο τυποποίησης – μεταποίησης, βυτιοφόρα αυτοκίνητα μεταφοράς ελαιοπυρήνα και υγρών αποβλήτων ελαιοτριβείων, ψυγεία αποκλειστικά για χονδρεμπορία προϊόντων. Το ύψος των δαπανών για την αγορά οχημάτων, δεν υπερβαίνει το 10% του αιτούμενου προϋπολογισμού της αίτησης στήριξης.

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΤΑΙ ότι, στην περίπτωση που κατά το διοικητικό έλεγχο αξιολόγησης της αίτησης στήριξης το ύψος των δαπανών για την αγορά οχημάτων προσδιοριθεί άνω του 10% του συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, το αιτούμενο ποσό προσαρμόζεται ανάλογα ώστε η δαπάνη να μην υπερβαίνει το 10% του επιλέξιμου προϋπολογισμού.  

2. Μέσων εσωτερικής μεταφοράς που καλύπτουν τις ανάγκες της επένδυσης (02.11). Ενδεικτικά αναφέρονται: περονοφόρα, παλετοφόρα, ανυψωτικά.
3. Απόκτηση πιστοποιητικών διασφάλισης ποιότητας από αρμόδιους οργανισμούς (όπως ISO, HACCP, BRC Global Standards, IFS, GLOBAL G.A.P.) (04.23).
4. Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού  μηχανογράφησης, γραφείων και ασφάλειας επιχείρησης (02.19) (ενδεικτικά αναφέρονται αγορά τηλεφωνικών εγκαταστάσεων, δικτύων ενδοεπικοινωνίας, ηλεκτρονικών υπολογιστών, tablet πωλήσεων και περιφερειακών μηχανημάτων, φωτοτυπικών, συστημάτων ασφαλείας εγκαταστάσεων, συστημάτων πυροσβεστικής προστασίας εγκαταστάσεων).
5. Απόκτηση ή ανάπτυξη λογισμικού (ERP/CRM/SCADA/PLC κ.α.) και αποκτήσεις διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, αδειών, δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, εμπορικών σημάτων, δημιουργία αναγνωρίσιμου σήματος (ετικέτας) του προϊόντος, έρευνα αγοράς για τη διαμόρφωση της εικόνας του προϊόντος (συσκευασία, σήμανση) (06.07).
6. Γενικές και άυλες δαπάνες, όπως αμοιβές αρχιτεκτόνων, μηχανικών, συμβολαιογράφων, δικηγόρων, συμβούλων, αμοιβές εκπόνησης μελετών για την περιβαλλοντική αδειοδότηση, τη μείωση αποτυπώματος άνθρακα, την οικονομική βιωσιμότητα και τη σκοπιμότητα (04.03, 04.04, 04.07, 04.10, 04.11, 04.20, 04.23, 04.29, 04.126, 06.09 06.10). Οι δαπάνες αυτές είναι επιλέξιμες εφόσον συνδέονται άμεσα και κατ’ αποκλειστικότητα με την εκτέλεση της πράξης και είναι αναγκαίες για την προετοιμασία, την εκτέλεσή της και/ή την αποπληρωμή της. Το ύψος των γενικών και άυλων δαπανών συνολικά, δεν υπερβαίνει το 10% του αιτούμενου προϋπολογισμού της αίτησης στήριξης. Η αμοιβή του συμβούλου για την σύνταξη της αίτησης στήριξης και την παρακολούθηση της υλοποίησης της πράξης υπολογίζεται ως ποσοστό του προϋπολογισμού της αίτησης στήριξης, με ανώτατο όριο:
7. 3% για αίτηση στήριξης από 400.001,00 ευρώ μέχρι 2.000.000,00 ευρώ, και
8. 2% για  το  επιπλέον  ποσό  της  αίτησης  στήριξης  από  2.000.001,00  ευρώ  μέχρι 5.000.000,00 ευρώ.

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΤΑΙ ότι, στην περίπτωση που κατά το διοικητικό έλεγχο αξιολόγησης της αίτησης στήριξης το ύψος των γενικών και άυλων δαπανών προσδιορισθεί άνω του 10% του συνολικού επιλέξιμου προϋπολογισμού, το αιτούμενο ποσό προσαρμόζεται ανάλογα ώστε οι δαπάνες να μην υπερβαίνουν το 10% του επιλέξιμου προϋπολογισμού. Κατ΄αντιστοιχία προσαρμόζονται ανάλογα τα ποσοστά για την αμοιβή του συμβούλου για την σύνταξη της αίτησης στήριξης και την παρακολούθηση της υλοποίησης της πράξης.   Μη επιλέξιμες δαπάνες Στο πλαίσιο της Παρέμβασης είναι μη επιλέξιμες προς στήριξη οι παρακάτω δαπάνες:

1. Μίσθωση κτηριακών εγκαταστάσεων παλαιών ή καινούργιων, ανεξάρτητα από την πιθανή προηγούμενη χρήση τους.
2. Δαπάνες ανέγερσης ή εκσυγχρονισμού κτηριακών εγκαταστάσεων και εργασίες διαμόρφωσης χώρων στους κλάδους που δραστηριοποιούνται οργανώσεις παραγωγών που υλοποιούν επιχειρησιακό σχέδιο, με εξαίρεση την ανέγερση νέων κτηριακών εγκαταστάσεων για τους κλάδους των Οπωροκηπευτικών και του Οίνου καθώς και οι ΟΕΦ στον κλάδο του Ελαιολάδου και της Επιτραπέζιας Ελιάς σύμφωνα με τα αναφερόμενα στα κεφάλαια 3.5.1, 3.5.3 και 3.5.5 του ΣΣΚΑΠ.
3. Έργα συντήρησης κτηριακών εγκαταστάσεων, υπό την έννοια των μεμονωμένων επιδιορθώσεων που ανακύπτουν από τη λειτουργία της επιχείρησης και έργα συντήρησης μηχανολογικού εξοπλισμού.
4. Προσωρινά έργα μη αμέσως συνδεόμενα με την εκτέλεση της πράξης (πχ προσωρινό υπόστεγο για τη φύλαξη υλικών, κ.λπ.).
5. Εργασίες πρασίνου (δενδροφυτεύσεις, παρτέρια, γκαζόν, κ.λπ.) καθώς και έργα διακόσμησης και καλλωπισμού.
6. Πάσης φύσεως έξοδα, εισφορές, φόροι, τέλη, δημοσιονομικές επιβαρύνσεις, ΦΠΑ που ανακτάται, αποζημιώσεις, ασφάλιστρα υπέρ τρίτων.
7. Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση εξοπλισμού μηχανουργείου ή αναψυχής (όπως εξοπλισμός αναπαραγωγής ήχου και εικόνας κ.λπ.).
8. Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση λοιπού εξοπλισμού γραφείων (αριθμομηχανές, έπιπλα κ.λπ.) εκτός των αναφερομένων στο σημείο 10 της προηγούμενης παρ..
9. Αγορά, μεταφορά και εγκατάσταση υλικών αποσβέσιμων σε διάρκεια μικρότερη του έτους.
10. Αγορά, μεταχειρισμένων οχημάτων και μεταχειρισμένου εξοπλισμού.
11. Δαπάνες για απλή αντικατάσταση μηχανολογικού εξοπλισμού, παρόμοιας κατηγορίας, μεγέθους ή δυναμικότητας, ακόμη και όταν γίνεται με εγκατάσταση καινούργιου, εφόσον ο εξοπλισμός που αντικαθίσταται δεν έχει αποσβεστεί.
12. Δαπάνες των υποβαλλόμενων αιτήσεων στήριξης που χρηματοδοτούνται από άλλο επενδυτικό πρόγραμμα.
13. Δαπάνες, η υλοποίηση των οποίων δεν εγκρίθηκε κατά τον διοικητικό έλεγχο αξιολόγησης της αίτησης στήριξης ή της αίτησης τροποποίησης.
14. Υπερβάσεις κόστους δαπανών εκτός από τις περιπτώσεις που έχουν γίνει αποδεκτές στο πλαίσιο αξιολόγησης αίτησης τροποποίησης του δικαιούχου.
15. Aμοιβές προσωπικού. Η εκπαίδευση του προσωπικού δεν υπολογίζεται για ενίσχυση εκτός της περίπτωσης που αφορά πιστοποιητικά (πχ HACCP) σε νέες τεχνολογίες.
16. Δαπάνες που αφορούν την αύξηση της δυναμικότητας σε τομείς όπου υπάρχει περιορισμός στην παραγωγή (π.χ. από την ΚΟΑ γεωργικών προϊόντων).
17. Δαπάνες αποξήλωσης και καθαίρεσης γενικότερα.
18. Δαπάνες για τον καθαρισμό της αρχικής θέσης σε περιπτώσεις μετεγκατάστασης και κόστος αποξήλωσης και μεταφοράς του παλαιού εξοπλισμού ή μέρος αυτού στη νέα θέση.
19. Δαπάνες που αφορούν την κατασκευή ιστοσελίδας και της δημιουργίας εντύπου διαφημιστικού υλικού της μονάδας.
20. Δαπάνες που αφορούν σε υποδομές και εξοπλισμό για τη διαμόρφωση επισκέψιμων εκθεσιακών και συνεδριακών χώρων, χώρων εκδηλώσεων και πρατηρίων των μεταποιητικών μονάδων (π.χ. τυροκομείων, οινοποιείων, ελαιοτριβείων κ.λ.π).